Informacja ZUS - Aktywny Rodzic ma rok – 857 tys. wniosków i ponad 5,4 mld zł wsparcia
W ciągu roku od uruchomienia programu Aktywny Rodzic rodzice złożyli 857 tys. wniosków, obejmujących 873 tys. dzieci, a wypłaty przekroczyły 5,4 mld zł. W samym województwie kujawsko-pomorskim to 40,8 tys. wniosków i 41,6 tys. dzieci. Najczęściej wybierane świadczenie to dofinansowanie opieki w żłobku. Od października 2024 roku rodzice dzieci do lat trzech mogą wybierać spośród trzech świadczeń oferowanych w ramach programu Aktywny Rodzic: „Aktywni rodzice w pracy”, „Aktywnie w żłobku” i „Aktywnie w domu”. Wybór zależy od tego, kto i w jakiej formie sprawuje opiekę nad dzieckiem oraz od sytuacji zawodowej rodziców – informuje Krystyna Michałek, regionalny rzecznik prasowy ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.
Na jedno dziecko w danym miesiącu przysługuje tylko jedno świadczenie. Rodzice mogą jednak korzystać z różnych form wsparcia na każde ze swoich dzieci – np. „Aktywnie w żłobku” dla malucha objętego opieką w placówce lub przez dziennego opiekuna i „Aktywni rodzice w pracy” dla dziecka pozostającego pod opieką babci czy dziadka. Co ważne, rodzaj świadczenia można zmieniać w trakcie trwania programu, dostosowując go do aktualnych potrzeb rodziny – dodaje rzeczniczka.
„Aktywni rodzice w pracy”
To świadczenie dla pracujących rodziców dzieci w wieku od 12 do 35 miesięcy, które nie chodzą do żłobka, przedszkola, klubu dziecięcego ani nie są pod opieką dziennego opiekuna. Wsparcie wynosi 1500 zł miesięcznie, a w przypadku dziecka z odpowiednim orzeczeniem o niepełnosprawności – 1900 zł. Świadczenie przysługuje wtedy, gdy zarówno rodzic składający wniosek, jak i osoba, z którą wspólnie wychowuje dziecko, osiągają przychody objęte składkami na ubezpieczenia społeczne. Łącznie muszą one wynosić co najmniej tyle, ile płaca minimalna (obecnie 4666 zł brutto). Każdy z opiekunów powinien uzyskiwać co najmniej połowę tej kwoty, a w przypadku przedsiębiorców korzystających z ulg w opłacaniu składek wystarczy 30 proc. minimalnego wynagrodzenia. Rodzic samodzielnie wychowujący dziecko musi spełnić warunek aktywności zawodowej osiągając przychody nie niższe niż płaca minimalna.
„Aktywnie w żłobku”
Rodzice mogą otrzymać dofinansowanie do opłaty za żłobek, klub dziecięcy lub opiekuna dziennego – do 1500 zł miesięcznie, a w przypadku dziecka z odpowiednim orzeczeniem o niepełnosprawności – do 1900 zł. Kwota dofinasowania nie może być wyższa niż faktyczna opłata (bez kosztów wyżywienia). Świadczenie przysługuje, jeśli miesięczna opłata nie przekracza 2200 zł. Wypłacane jest do końca roku szkolnego, w którym dziecko kończy 3 lata, a w wyjątkowych sytuacjach, gdy objęcie dziecka opieką przedszkolną jest nie możliwe lub utrudnione – do 4. roku życia. Nie ma dolnej granicy wieku dziecka. Warunkiem otrzymania świadczenia jest jedynie uczęszczanie dziecka do placówki oraz potwierdzenie tego faktu w rejestrze żłobków lub w wykazie dziennych opiekunów. Warto pamiętać, że pieniądze nie trafiają na konto rodziców – ZUS przekazuje je bezpośrednio do żłobka, klubu dziecięcego lub dziennego opiekuna (także prowadzącego działalność na własny rachunek).
„Aktywnie w domu”
Rodzice dzieci w wieku od 12 do 35 miesięcy mogą otrzymać 500 zł miesięcznie także na pierwsze dziecko w rodzinie. Kwota jest stała, niezależnie od tego, czy dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności. W przypadku opieki naprzemiennej rodzice dzielą się świadczeniem po 250 zł. „Aktywnie w domu” zastąpiło rodzinny kapitał opiekuńczy (RKO), dlatego nie przysługuje, jeśli na dziecko wcześniej wypłacono pełną kwotę 12 tys. zł. Nie można go też łączyć z podobnym wsparciem z zagranicy, poza świadczeniami w UE/EFTA i Wielkiej Brytanii.
Rodzice mogą dodatkowo zawrzeć tzw. umowę uaktywniającą z nianią – np. babcią czy ciocią – i zgłosić ją do ZUS-u. Wtedy państwo opłaca składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne od części wynagrodzenia niani, która nie przekracza połowy minimalnego wynagrodzenia. Podpisanie takiej umowy nie jest wymagane, by otrzymać świadczenie.
Jak złożyć wniosek?
Świadczenia z programu Aktywny Rodzic można uzyskać tylko po złożeniu wniosku online – przez PUE/eZUS, aplikację mZUS, bankowość elektroniczną lub portal Emp@tia. W placówkach ZUS rodzice mają do dyspozycji stanowiska komputerowe i pomoc pracowników.
Świadczenia z programu Aktywny Rodzic są niezależne od dochodu i nie podlegają egzekucji komorniczej.
Krystyna Michałek
regionalna rzeczniczka prasowa ZUS
w województwie kujawsko-pomorskim
